Wydawca treści Wydawca treści

Rezerwaty

W Polsce rezerwaty przyrody to jedna z obszarowych form ochrony przyrody.

Rezerwaty to wydzielone obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych, zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym. Ogranicza się tam gospodarkę leśną. Spośród 1441 rezerwatów, które mamy obecnie w Polsce, 671 to rezerwaty leśne o łącznej powierzchni ponad 61 tys. ha. Rezerwaty stanowią 1,6 proc. powierzchni lasów zarządzanych przez LP.

Rezerwat przyrody w brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004r. obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.

Na terenie Nadleśnictwa Ustka występują:

Leśny rezerwat przyrody „Buczyna nad Słupią" – zlokalizowany jest na gruntach Skarbu Państwa, zarządzanych przez Nadleśnictwo; w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, na gruntach miasta Ustka, w obrębie leśnym Ustka, leśnictwie Modlinek, w oddz. 285.
Aktualna powierzchnia rezerwatu wynosi 18,84 ha i składają się na nią:

  • grunty leśne zalesione – 16,36 ha,
  • grunty nieleśne (bagna) – 2,48 ha.

Ochroną objęto kompleks zbiorowisk roślinnych związanych z dnem i stokiem doliny rzeki Słupi w celu zachowania fragmentów fitocenoz żyznych lasów liściastych (Melico Fagetum).

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody, rezerwat „Buczyna nad Słupią" został zakwalifikowany jak rodzaj rezerwatu leśny.

Rezerwat zajmuje fragment pradoliny rzeki Słupi leżącej na dennomorenowej „Równinie Słupskiej". Składa się w większości z drzewostanu bukowego. Występuje tu mozaika grądu, łęgu i buczyn, głównie żyzna buczyna niżowa, rzadko spotykana na Pomorzu, na zboczu i w dnie doliny Słupi.

Wyróżniono tutaj następujące zbiorowiska roślinne:

  • ols środkowoeuropejski – Carpini elongate - Alnetum,
  • niżowy łęgowy las wiązowo-dębowy – Ficario - Ulnetum,
  • grąd subatlantycki bukowo-dębowo-grabowy – Stellario - Carpinetum,
  • żyzna buczyna niżowa – Melico - Fagetum,
  • „kwaśna" buczyna niżowa – Luzulo - Fagetum.

Obraz zbiorowisk roślinnych dopełniają fitocenozy szuwaru trzcinowego, szuwaru manny mielec i szuwaru z mozgą trzcinowatą, które występują na terenie starorzeczy sklasyfikowanych w opisach taksacyjnych jako bagna.

Z roślin zielnych (gatunki podlegające ochronie oraz rzadkie) występują tu m.in. kruszczyk szerokolistny (storczykowate), bluszcz pospolity, konwalia majowa, marzanka wonna, porzeczka czarna, perłówka jednokwiatowa, kokorycz wątła, złoć pochwolistna.

Torfowiskowy rezerwat przyrody „Zaleskie Bagna" – położony na pograniczu dwóch województw:

  • pomorskiego, powiat słupski, gmina Ustka – 287,75 ha;
  • zachodniopomorskiego, powiat sławieński, gmina Postomino – 114,24 ha;

na gruntach Skarbu Państwa zarządzanych przez ANR (7,73 ha – jezioro Złakowo) oraz Nadleśnictwo Ustka (394,26 ha - grunty leśne i nieleśne), obręb leśny Ustka, leśnictwo Zalaski. Rozporządzeniami wojewodów pomorskiego i zachodniopomorskiego z 2006 roku zatwierdzono rezerwat o powierzchni 401,99 ha.
Celem utworzenia rezerwatu było zachowanie, ze względów dydaktycznych i naukowych, kompleksu torfowiskowego, obejmującego kopułowe torfowisko bałtyckie, porośnięte mszarnikami wrzośca bagiennego oraz zaroślami woskownicy europejskiej, kompleks regenerujących się potorfi ze zbiornikami mszarnymi oraz występującymi na nim ekosystemami mszarnymi, bagiennymi, wodnymi i leśnymi.
O wysokich wartościach rezerwatu stanowią m.in.:

  • wykształcenie się licznych zbiorowisk torfowiskowych o różnym charakterze, wskazującym na dynamiczne i prawidłowo przebiegające procesy regeneracji roślinności torfowiskowej,
  • obecność zbiorowisk bardzo rzadkich, występujących na granicy zasięgu, a także słabo dotąd poznanych,
  • interesująca i bogata flora mchów ze znacznym udziałem mchów rzadkich i borealnoarktycznych,
  • występowanie fragmentów żywych mszarów wysokotorfowiskowych, z gatunkami roślin naczyniowych i mszaków,
  • wyrobiska potorfowe z interesującą i naturalnie zachodząca regeneracją roślinności bagiennej,
  • występowanie boru i brzeziny bagiennej.

Rezerwat „Zaleskie Bagna" jest cennym wysokim torfowiskiem bałtyckim, położonym za pasem wydm nadmorskich. Torfowisko w przeszłości było zmeliorowane i odwodnione, jednak rowy w większości zarosły. Na warstwie torfu niskiego zalega kilkudziesięciocentymetrowa warstwa torfów przejściowych i wysokich, tworząca niską, niewyraźną kopułę. Na kopule torfowiska utrzymała się rozległa powierzchnia atlantyckiego mszaru z wrzoścem bagiennym. Najbardziej wypiętrzoną część kopuły zajmuje kilkudziesięciohektarowy, otwarty mszar z nielicznymi pojedynczymi drzewami sosny i brzozy i z masowym występowaniem przygiełki białej. Cechą charakterystyczną obiektu jest występowanie gęstych zarośli woskownicy europejskiej, niekiedy tworzących jednorodne kilkuhektarowe powierzchnie. W rezerwacie powierzchniowo dominują bory i brzeziny bagienne w różnym stanie zachowania. W kilku potorfiach zachowało się otwarte lustro wody. Największym zbiornikiem wodnym rezerwatu jest jezioro Złakowo znajdujące się w jego południowo-zachodniej części. Inne reliktowe rośliny występujące w tym miejscu, to m.in.: bagno zwyczajne, malina moroszka, rosiczka okrągłolistna, widłak jałowcowy, bobrek trójlistkowy, pływacz pospolity, kukułka Fuchsa, Rezerwat licznie zamieszkują bezkręgowce, których stwierdzono ponad 80 gatunków – najwięcej ważek, motyli i chrząszczy.
Doliczono się też 33 gatunków kręgowców, w tym ponad 20 gatunków ptaków i 10 gatunków ssaków.

Dodatkowo w zasięgu administracyjnym Nadleśnictwa występuje ornitologiczny i florystyczny rezerwat przyrody „Jezioro Modła" obejmujący eutroficzne jezioro, który chroni miejsca lęgowe ptaków wodno-błotnych oraz charakterystyczną roślinność żyznego zbiornika wodnego i jego brzegów.